1.Introdución	- Cada cél 3fx: n,r,rp - Nutrición: tómase MO para síntese de mol propias (anab) ou para oxidación e ATP (cat) - Cat: O2 e CO2 H2O res mtb - DIX, resp, circ (s/l), URIN
2. Anatomía/fisio do dixestivo	- Tubo dividido en boca, farinxe, esófago, estómago, intestino delgado (duodeno, xexún e íleon), intestino groso (cego, colon asc/transv/desc, recto) e ano. - Gland anexas: salivares, fíg e pánc
2.1 Histoloxía do tubo	- Capa serosa (ext): conx q rodea tracto dixestivo abdominal - Capa muscular: dobre con ext lonx e int circ; Auerbach entre - Capa submucosa: conectivo denso e fibras elásticas con glándulas gástricas/intestinais e P Meissner - Capa mucosa: con muscular da mucosa e lámina propia máis interna
2.2 Boca e dixestión bucal	- Cavidade irregular lim por 6 paredes e tapizada por cél epit q se desprenden fácil - 6 Paredes - Dentes - Lingua - Gld - Dixestión
Paredes bucais	- Anterior: labios e comisuras - Superior: bóveda palatina - Inferior: solo mucoso con lingua - 2 Laterais: meixelas - Posterior: veo do padal e úvula e apertura a farinxe Entre os pilaresd o padal as amígdalas
Dentes	- Duras nas cavidades maxilares suxeitas por periodonto - Coroa, colo e raíz simple ou ramif -Raíz perforada para entrada nerv e vas á pulpa int -Cél pulpais orixinan dentida ou marfil -Protección por cemento en raíz e esmalte en coroa - I,C, PM, M - Leite (20) e definitiva (32)
Lingua	- Órgano musculoso envolto por mucosa e con papilas linguais con receptores gustativos
Glándulas salivares	- 3 pares arracimadas 1. Parótidas: vol, lado oído, Stenon 2. Submaxilares: cara int do maxilar, Wharton 3. Sublinguais: solo, Bartholin ppal
Dixestión bucal	- Mecánica: trituración por dentes, humectación e abrandamento no bolo por saliva (98% auga, sales ,mucus e ptialina) - Química: ptialina (aamilasa, amidón a maltosa)
2.3. Farinxe esófago e deglución	- Farinxe: común co resp, trala boca (itsmo das fauces, bucofarinxe) ata esófago (13cm); nasofarinxe con coanas e a trompas de Eustaquio, e laringofarinxe con epiglote. -Iníciase a deglución voluntariamente empuxando bolo a fondo aplicando lingual contra padal, logo peche de coanas e elevación de farinxe para tapar glote coa epiglote para paso de bol reflexamente ao esófago - Esófago: a deglución prodúcense o peristálticas (cont/relx musc circ) para avance
2.4. Estómago e dixestión gástrica	- Órgano vol 2L, saco curco á drta con 3º c muscular oblicua (parede grosa) - Rexións; cardíaca, fundus ou z alta (gas), corpo e pilórica (antro e esfínter píloro) - Parede con pregamentos cos condutos das gld gástricas: zumes gástricos e horm gastrina reg
Zumes gástricos	- HCl: pH ác e activación pepsinóxeno (péptidos) - Pepsinóxeno - Lipasa gástrica - Mucus - Factor intrínseco de Castle (glicoproteína para absorción int de B12)
Dixestión gástrica	- Gastrina controla secreción de zumes gástricos (visión e contacto mucosa bucal e gástrica) - Contacto tm induce a contracción musc gástrica para mistura e a peristalse para avance a píloro - Os máis dixeridos trala acción dos zumes pasan a duodeno en forma de QUIMO ao relax píloro - Irritacións, mareo, dilatación: reflexo vomitorio
2.5. Intestino e dixestión intestinal	- Tubo de 2.5cm-7m con asas ou curvat - Rexións: duodeno, xexún longo e íleon (válvula ileocecal) - A DIXESTIÓN e B ABSORCIÓN - Dixestión grazas á: 1. Mucosa int (esp duodeno) con 2 tipos de gld: Bruner e Lieberkün 2. Fígado 3. Páncreas
1. Muc in. tGLd intest de Bruner	- Mucus
1. Muc int. Gld intest Lieberkün	-- Zume intestinal - Auga - Sales inorgánicas - Mucina - Disacaridasas - Lipasa intesinal - Peptidasas - Nucleasa intestinal - Enteroquinasa que activa tripsinóxeno pancreático --Secreción controlado por presenza de alim no estómago e roce de quimo con parede intestinal
2.Fígado	- Órgano glandular vol que produce bile enchendo a vesícula biliar a través dos condutos hepático e cístico. - - A expulsión da bile é a través do colédoco que se une ao pancreático e logo desembocanno duodeno (deb) - Por presenza de alimentos no duodeno
Bile	-- Líquido de pH baixo - Auga - Sales inorgánicas - Graxas, colesterol - Ácidos biliares (ác cólico) que derivan do colesterol e que producen as sales biliares que elevan pH e emulsionan graxas no duodeno - Pigmentos biliares (bilirrubina e biliverdina) do catabolismo da Hb - Fosfatase alcalina para sepración dos grps fosfóricos
3. Páncreas	-- Órgano alongado entre estómago e asa duodenal -- Gld mixta: endocr (ins/glu) e exoc (z pancreáticos)
Zume pancreático	- Auga - Sales inorgánicos - Tripsinóxeno inactivo - Amilasa pancreática - Lipasa pancreática - Fosfolipasa - Nucleasa pancreática - Albúmina - Globulina
Dixestión intestinal	A acción conx dos zumes ant e da bile reducen o auimo a líquido pastoso QUILO de auga, sales e biomoléculas sinxelas.
B. Absorción	- Paso das subst da dixestión a través da parede int (mucosas de xexún e íleon) par distribución. - Parede forte pregada en pilosidades con enterocitos con micropilosidades para s absorción. - Dentro da pilosidade hai arteriola, rede capilar e vénula e vaso quilífero (capilar linf cego) - Difusión e transporte activo á circ sanguíneoa agás ác graxos de máis de 10 C (á linfa) rodeándose de lipoproteínas nos quilomicróns.
Intestino groso	- último tramo desde ileocecal a ano - por 3 o diámetro - cego con apéndice vermiforme - colon, 1 m (asc,t,d) - recto final a ano --Transforma en feces os alimentos non absobidos pola reabsorción de líquidos e a fermentación da flora
3 Anatomía, fisioloxía do urinario	3.1 Anatomía - riles, uréteres, vex, uretra 3.2. Fisioloxía - Nefrona und funcional (ana e fisio) - Regulación: n/h (renina-anxiot, ald, vasop) - Ouriños - Control pH: CO2+H2O----H2CO3----H++HCO3- (bicb)
3.1 Anatomía	-- Consta de 2 riles comunicados coa vex por uret, e esta con ext por uretra
Riles	- vermellos, faba, abdome á altura das 1º lumbares - envoltos en cuberta adiposa - hilio con uréter e vea e arteria renais - corte lonx (deb)
Corte lonxit ril (fóra a dentro)	- Cápsula renal: conx firoso resistente - Zona cortical: granulosa por c. Malpighi - Columnas renais: emitidas da zona cortical e que dividen a médula - Pirámides de Malpighi: 9-12 forman a médula, condutos - Cálices renais: desembocadura dos colectores das nefronas, verten á pelve - Pelve renal: cavidade de acúmulo urina
Uréteres	- condutos orixinados na pelve - curvos no traxecto inferior cara a vex - paredes de musc liso cuberto de epit mucoso
Vexiga urinaria	- Órgano oco superior abdominal de almacén de urina - Paredes de músc liso que se relaxa ao encherse - Orificio posterior da uretra no inferior - Fisio: --300 ml urina, P excita receptores de parede --in cara rex sacra medular que fan relaxar esfínter interno uretral --in cara centros nerviosos superiores encefálicos que fan consciente e poden orixinar in voluntarios para relax de esfínter ext uretral
Uretra	- tubo fibromuscular con 2 esfínteres á saída da vexiga (int liso inv e ext estr vol) -mulleres: termina en vestíbulo entre conduto xenital e clítoris -homes: conduto uroxenital que atravesa próstata, ingresa en pene e re,ata no glande expulsando urina ou seme.
4.2 Fisioloxía	- Nefronas anatomía e fisioloxía - Regulación - Urina - Control pH
Nefrona, anatomía	-- und func do ril por onde pasan desfeitos desde o sangue aos túbulos (deb) -Glomérulo de Malpighi: rede capilar envolta por cápsula de Bowman, forma de copa (ambos o corpúsculo de Malpighi), orixinada de arteriola aferente que fai chegar sangue e do que parte eferente que forma unha rede sanguínea nefronal - C. Bowman - Túbulo contorn prox - Asa Henle: fino en U - T.c. distal - tubo renal, colector da médula que irá ao cáliz renal
Nefrona fisioloxía	1. Filtración: - plasma de glomérulo a cápsula de B (180L/día) por P (líquido similar sen proteínas) 2. Reabsorción: - Retorno ao sangue de parte de substancias filtradas por transp activo, bombas ou ósmose (auga), 80% tcp 3. Secreción: paso de substancias do plasma ao tcd maiormente por t activo (creatinina (desfeito do metab muscular), Na+)
Control nervioso (hipotálamo) e hormonal da cantidade de urina	1. Sistema Renina/Anxiotensina -cae P sang (hemorraxia) -SNA simpático vasoconstriñe e libera Renina (xustaglomerular nefrónico) - Renina activa anxiotensinóxeno hepático a Anxiotensina I que nos pulmóns pasa a II - Constrición e Aldosterona e Vasopresina 2. Aldosterona - Cortiza suprarrenal ao baixar P - Incremento reabsorción renal de Na+ e auga 3. Vasopresina (ADH) - Hipotalámica acumulada na neurohipófise, está sempre regulando a canatidade de auga por reabsorción renal. - Niveis elevados de auga estimulan menos os c sede hipotalámicos polo que se producirá -, e viceversa
Urina	--Produto final do filtrano, reabsorción e secreción renal baixo control neurohormonal --Líquido amarelo de pH var (carne ác), 1000 1500 cc - auga 95% - sales min 2% - org 3%
Sales minerais da urina	- cloruros 10 g/L - fosfatos de alimentos e ósos - sulfatos do cat prot
Sustancias org da urina	- creatinina no met muscular - ác úrico e hipúrico - urea: 20 g/L, do NH3 do cat prot que se combina co CO2 hepático
Control do pH	- por var sistemas tampón dos qu o áis coñecido é o anhídrido carbónico-bicarbonato - CO2+H2O---H2CO3---H++HCO3- - regulado por resp que controla CO2 (se baixa, sobe o pH) e o ril que controla o HCO3- (ión bicarbonato) reabsorbéndoo e expulsando H+ contra a acidose
Control do bicarbonato no ril (HCO3-)	- H+ pasa á luz tubular intercambiándose por Na+ - no túbulo H+ e HCO3- combínanse en H2CO3 - H2CO3 pasa a CO2 e H2O - CO2 e H2O pasan ás cél do túbulo - Anhidrasa carbónica forma de novo H2CO3 - H2CO3 disóciase en H+ e HCO3- - HCO3- volve ao sangue intercambiándose por Cl- - H+ volve á luz tubular para excreción - Excreción do H+ en forma de NH4+ (ión amonio) ou H2PO4- (anión fosfato diácido) na urina.
4. Hábitos saudables	-- Para correcto fx dos sist - Dieta var (índ glicémico e saturadas e fibra) - Dieta adaptada segundo médico ou intolerancia - Auga - Vida tranquila con horarios regulares - Libre de drogas - Actividade física - Revisións, analíticas, controis preventivos - Aseo diario persoal, roupa, dentes
4. Principais enfermidades: dixestivo	- Carie - Xinxivite (bacterias en enxivas) - Paroditite (inflamación das parótidas) - Pirose estomacal - úlcera estomacal - Gastrite (HCl) - Gastroenterite (bacterias) - cancro colon, estómago - hepatite - cirrose - cálculos biliares - pancreatite
4. Ppais enferm urinario	- Hematuria (sangue en urina) - Proteinuria (prot en urina) - Glomerulonefrite (inflamación do glomérulo) - Cálculos nefríticos - Insuficiencia renal (diminución da actividade renal que pode chegar a crónica e necesitar de diálise) - Fracaso renal agudo (fallo total que necesita un transplante)
5. Bibliografía	- Curtis H, Barnes NS. 2006. Invitación a la Biología. Médica Panamericana - Eckert, Burggren, Randall, French. 1998. Fisiología animal: mecanismos y adaptaciones. McGrawHill Interamericana - Pulido C e outros. 2015. Bioloxía e Xeoloxía de 1º Bach. Anaya
Relación curricular	- BX 3º ESO (ppal) - CuCi 4º ESO (bloque 4 de calidade de vida) - BX 1º Bach (histoloxía)

Descubre

Crear Tarjetas

Acerca de Nosotros

Explore Tarjetas

Comparta este Set de Tarjetas de Aprendizaje

Tarjetas de Aprendizaje relacionadas

52 Dixestivo E Urinario

Cómo estudiar sus tarjetas

Rango de Cartas a estudiar

44 Cartas en este set